[ Pobierz całość w formacie PDF ]
142
straszą się nią wzajemnie? Jeśli obawialiby się jej, a ja mógłbym
zabijać złych ludzi, któż odważyłby się wystąpić przeciwko mnie?
143
2. Wyznaczono tylko jednego, który uśmierca. Ten, kto
uzurpuje sobie tę pozycję, przypomina drwala, który wykonuje
pracę stolarza. Taki zarozumiały człowiek z pewnością obetnie
sobie ręce.
141
Bowiem wścibskie rządy sprawiły, że ich życie stało się nieznośne.
1 4 2
Bowiern życie byłoby przyjemne.
143
Azrael wedle nauki Islamu.
Trudno pojąć ten rozdział. Akapit 2. mówi o znakomitej karze za wtrącanie się
w przywilej nieba, chociaż w akapicie 1. widzimy, iż władca używa jej j ako ostatni
środek ratunku. Mamy tu do czynienia z węzłem głupca", albowiem kara staje się
efektywna jedynie wtedy, gdy ludzie są tak szczęśliwi, iż stale obawialiby się jej
i nikt nie śmiałby ryzykować ukarania. Tym sposobem kary nigdy me trzeba by
egzekwować.
101
LXXV
Szkoda jaką przynosi chciwość
1. Ludzie cierpią głód, albowiem władcy nakładają podatki.
Oto przyczyna głodu.
2. Trudno rządzić ludzmi, kiedy władcy mieszają się w ich
sprawy. Oto przyczyna złej władzy.
3. Ludzie pragną śmierci, ponieważ trud życia jest
144 145
nieznośny. Oto dlaczego tak lekko ją traktują.
W takim stanie niepewności lepiej zignorować życie, niż
przywiązywać do niego wielką wagę.
1 4 4
Z powodu wtrącających się, zwiększających podatki i zaniedbujących Tao
władców.
145
I ryzykują rozbojami, itp.
Rozdziały 74. i 75. stanowią interpolację i opisują uwarunkowania powstałe
w wyniku zaniedbania Tao. Ostatnie zdanie nie jest dydaktyczne, nie stanowi też
desperackiej porady; jest szczytem lamentu.
102
LXXVI
Ostrzeżenie przeciwko sztywności
1. Podczas narodzin człowiek jest elastyczny i slaby,
146
w chwili śmierci, sztywny i twardy. Oto powszechne prawo.
Podobnie ma się rzecz z młodym drzewem - jest miękkie i giętkie,
a kiedy zaczyna się chylić, staje się twarde i suche.
2. Sztywność i twardość stanowią stygmaty śmierci;
oznakami życia są elastyczność i zdolność do adaptacji.
3. Kto zatem wytęża siły, nie zwycięża. Podobny los
147
spotyka silne drzewo.
4. W ten oto sposób twarde i sztywne zajmuje niższą
pozycję; delikatne i elastyczne, wyższą.
146
Niezdolny do adaptacji do środowiska
147
Które nadaje się do ścięcia, niezdolne do dalszego wzrostu. usycha.
103
LXXVII
Droga nieba
l. Tao Nieba porównać można z wygięciem łuku, gdzie
najwyższa część opada w dół, a najniższa unosi się w górę. Eliminuje
się skrajność, a wzmacnia równowagę.
2. Drogą nieba jest zniesienie nadwyżki i wzmocnienie
tego, co niewystarczające. Nie jest to droga człowieka, który odebrał
sobie to, czego sobie nie dał, a czego już miał w nadmiarze.
3. Kto może wykorzystać to, co ma w nadmiarze dla dobra
wszystkiego, co znajduje się pod niebem? Jedynie ten, kto posiada
Tao.
4. Tak oto mędrzec działa bez żądzy wyniku; zdobywa i nie
chełpi się zyskiem; nie chce, by rozgłaszano o jego wielkości.
104
LXXVIII
Kredo
1. Nic w świecie nie jest bardziej elastyczne i ustępliwe niż
woda, choć roztapia ona sztywne i oporne rzeczy. Nie ma niczego,
co mogłoby się jej równać.
2. Wszyscy ludzie wiedzą, iż delikatne przewyższa twarde,
a słabe podbija silne, lecz nikt nie potrafi zastosować tego prawa
w praktyce.
3. Mądry człowiek powiedział: ten, kto wziął na
siebie brzemię prowincji jest półbogiem godnym czci i ofiary.
Prawdziwym królem jest natomiast ten, kto potrafi wziąć na swe
barki smutki jego ludu."
4. Prawda jawi się jako paradoks.
105
LXXIX
Prawda zawarta w pakcie
1. Kiedy wrogowie godzą się, zawsze pojawiają się
następstwa złej woli. Jak można je wykorzystać?
2. Mędrzec, trzymając zapis swych transakcji, nie żąda,
by natychmiast egzekwowano jej postanowienia. Ten, kto posiada
Te, rozważa sytuację z każdej strony, ten zaś, kto go nie posiada,
poszukuje jedynie zysku dla siebie samego.148
3. Tao nieba nie różnicuje ludzi, którzy je miłują. Dostrzeże
to jedynie prawdziwy człowiek.
148
Magiczne moce należy stosować jedynie w zgodzie z całą wolą wszechświata,
tj. bezstronnie.
106
LXXX
Izolacja
1. Niewielkie królestwo winno rządzić się zasadą
powiadającą, iż jeśli żyją w nim ludzie, którzy są w stanie
wykonać pracę za dziesięciu lub pięciu, to nie powinno się ich
w ogóle zatrudniać. Chociaż ludzie postrzegają śmierć za smutne
wydarzenie, nie powinni myśleć o innym dla siebie końcu.
2. Niechaj posiadają łodzie i powozy, lecz unikają
podróżowania; powinni posiadać zbroje i amunicję, lecz niechaj
unikają sposobności do walki.
3. Do komunikacji winni wykorzystywać sznur
z węzłami.149
4. Niechaj domy będą ich schronieniem, jedzenie winno
być słodkie, stroje piękne, a zwyczaje rozkoszne.
5. W zasięgu oka winna znajdować się inna prowincja, tak
by słyszano z niej drób i psy. Unikajmy jednak zagęszczenia.
149
Przekleństwem dzisiejszego społeczeństwa jest prasa. Toż to czysta paplanina
przypominająca wymiotującą pijaną dziwkę! Języka powinniśmy używać po to,
by rozmawiać j edynie o rzeczach koniecznach.
107
LXXXI
Okazuj prostotę
1. Szczera mowa obdarta jest z elegancji; starannej
mowie daleko jest do prawdy. Ci, którzy wiedzą, nie spierają
się; ci, którzy lubują się w sporach, nie posiadają wiedzy. Ci,
którzy się zasymilowali, niczego się nie nauczyli; przeciętni, lecz
wyedukowani, nie potrafią się zasymilować.
2. Mądry człowiek nie gromadzi niczego. Im więcej daje,
tym więcej posiada; im więcej nawadnia swe ziemie, tym więcej od
niej otrzymuje.
3. Tao nieba jest jak łuk, który nikogo nie rani, a pracujący
nad swym dziełem mędrzec nigdy z nikim się nic sprzecza.
108
[ Pobierz całość w formacie PDF ]