[ Pobierz całość w formacie PDF ]
jest silniejsze niż opium. Wykazuje ona silne działanie przeciwbólowe
1 usypiające i z tego powodu była stosowana w chirurgii. Obecnie czysta morfina nie jest już
stosowana podczas operacji chirurgicznych ze względu na jej silne działanie uzależniające. Jej
pochodne stosowane są niekiedy w celu uśmierzania bólu w ciężkich przypadkach choroby
nowotworowej. Dawki toksyczne morfiny powodują przede wszystkim porażenie układu
oddechowego, przejawiające się zmniejszeniem pojemności oddechowej i zaburzeniami rytmu
oddechowego. Oddech u ludzi, którzy przedawkowali ten narkotyk, jest powolny, płytki i słaby.
Charakterystyczne
Roślinne substancje o działaniu narkotycznym i halucynogennym
jest także zwężenie zrenic. Zatrucia śmiertelne opium i morfiną zdarzają się po dożylnym lub
doustnym ich przyjęciu w dużych dawkach w celach narkotyzowania się lub w celach
samobójczych. Dawniej opisywano także zatrucia wśród małych dzieci, które były pojone odwarem
z makówek po to, aby lepiej zasypiały. Ze względu na dość powszechne wykorzystanie
przydomowych plantacji mak*u do nielegalnej produkcji narkotyków obecnie obowiązuje w wielu
krajach ścisła kontrola upraw tej rośliny. Obecność we wszystkich częściach maku morfiny i innych
alkaloidów, które oprócz tego, że są narkotykami, są także truciznami, sprawia, że mak jest rośliną
trującą. Najsilniejsze właściwości toksyczne ma sok mleczny i makówki bez nasion. Dojrzałe
nasiona nie zawierają soku i nie stanowią zagrożenia toksycznego. Są wykorzystywane jako
dodatek do ciast w cukiernictwie i pie-karnictwie.
Pochodną morfiny jest heroina, substancja o znacznie silniejszych właściwościach narkotycznych i
toksycznych niż te, które wykazuje morfina. Dawka śmiertelna heroiny jest znacznie niższa niż
morfiny i wynosi 60 mg. Powoduje to, że przedawkowanie tego narkotyku jest bardzo łatwe i
niestety częste. Zmierć następuje głównie w wyniku porażenia układu oddechowego.
Innym narkotykiem zaliczanym, podobnie jak morfina i heroina, do narkotyków twardych", jest
kokaina. Surowcem do jej otrzymywania jest uprawiany w Ameryce Południowej krzew
kokainowca, zwany także krasnodrze-wem (Erythroxylon coca). Z liści tej rośliny, oprócz kokainy,
która jest alkaloidem tropanowym, wyizolowano także inne związki pokrewne. Właśnie te liście są
powszechnie żute przez mieszkańców Ameryki Południowej. W jamie ustnej wchłaniana jest z nich
kokaina i wywołuje ona stan euforii, znosi także uczucie zmęczenia i głodu. Stałe żucie liści
kokainowca prowadzi do nałogu i wyniszczenia organizmu.
Czysta kokaina jest silnym środkiem przeciwbólowym
79
- ¦ ................u. RozdziaÅ‚ 10
i znieczulajÄ…cym, stosowanym niekiedy przy operacjach laryngologicznych i okulistycznych. Jej
działanie polega na hamowaniu przenoszenia podniet bólowych w czuciowych włóknach
nerwowych. Pobudza ona ośrodkowy układ nerwowy i wywołuje silny nałóg, który jest trudniejszy
do wyleczenia niż nałóg morfinowy. Dawki śmiertelne kokainy powodują zaburzenia oddychania i
niekiedy zatrzymanie akcji serca wskutek porażenia mięśnia sercowego.
Odrębną grupę środków pochodzenia roślinnego o działaniu psychotropowym stanowią substancje
o działaniu halucynogennym, powodujące głębokie zmiany w myśleniu i postrzeganiu. Halucynacje
lub omamy polegają na rzekomym odbieraniu wrażeń zmysłowych z otoczenia lub swojego wnętrza
bez oddziaływania rzeczywistych bodzców. Mogą to być omamy wzrokowe, węchowe, smakowe,
dotykowe lub cielesne. Są one wynikiem głębokich zaburzeń w mózgu. Obserwowane są także u
ludzi chorujących na schizofrenię, w zespołach zaburzeń świadomości i w psychozach
alkoholowych.
Substancją pochodzenia roślinnego o działaniu halucynogennym jest kwas lizergowy i jego
pochodne, obecne między innymi w sporyszu (Secale cornutum), a także w meksykańskich
roślinach Rwea corymbosa-ololiqui i Ipo-moea violacea. Te dwie ostatnie rośliny znane były jako
narkotyki już Aztekom, służyły im do różnych magicznych praktyk. Jedli oni części tych roślin po
to, by ułatwiały im kontakt z przodkami i bóstwami. Wprawiali się w stan obłędu, doznając wizji i
halucynacji. Sporysz natomiast jest przetrwalnikiem grzyba Claviceps purpurea pasożytującego na
kłosach żyta i traw. Kwas lizergowy stanowi główny składnik obecnych w nim alkaloidów.
W latach czterdziestych otrzymano syntetyczną pochodną tego kwasu i nazwano ją w skrócie LSD.
Pózniej przypadkowo wykryto, że już niewielkie, mikrogramowe jej ilości wywołują zaburzenia
psychiczne - halucynacje i stan
Roślinne substancje o działaniu narkotycznym i halucynogennym
odurzenia. Obecnie uważa się, że jest to jeden z najbardziej niebezpiecznych narkotyków i
[ Pobierz całość w formacie PDF ]